Chiếc khăn quàng gây bão của thủ tướng Orban

Chủ nhật vừa qua (20/11/2022), thủ tướng Hungary Viktor Orban đến sân vận động ở Budapest để cổ vũ các cầu thủ bóng đá trong trận đấu giao hữu Hungary-Hy Lạp. Ông đứng trên khán đài với chiếc khăn quàng đặc biệt. Đặc biệt vì nó được vẽ tấm bản đồ của Đế quốc Áo-Hung, một chính thể được thành lập vào năm 1867 và sụp đổ vào năm 1918, tức là bản đồ của một quốc gia chỉ tồn tại cho đến năm 1920.

Không khó khăn gì, người ta nhận ra ngay hành vi của Viktor Orban đã vượt qua chủ đề của trận đấu. Phải chăng, thủ tướng Hungary đã cố ý tuyên bố không chính thức rằng lãnh thổ của Hungary phải trở lại như trước đây. Bản thân Orban sau đó cũng giải thích về hành vi của mình rằng: “Tôi quàng nó vì đội tuyển quốc gia Hungary là niềm tự hào của tất cả người dân Hungary, không chỉ những người sống ở đất nước chúng tôi ngày nay”.

Trong thời điểm hiện tại, cuộc xâm lược của Đại Nga tại Ukraina nhằm lấy lại những vùng đất mà họ tự coi là của mình đã và đang làm cho hàng tỉ người khốn khổ. Nay lại thêm một con sư tử hết thời muốn trở về làm chúa tể Rừng xanh. Dù ý đồ của Orban là gì thì những người có lương tri cũng không thể ngồi yên.

Nhân đây cũng cần nhắc lại rằng, Vương quốc Hungary với tư cách là một quốc gia cấu thành Đế quốc Áo-Hung trước đây có diện tích lớn gấp ba lần so với ngày nay. Vì bại trận trong Chiến tranh thế giới thứ nhất, Hungary buộc phải kí Hòa ước Trianon (1920), theo đó, Vương quốc Hungari đã mất đi 61 % lãnh thổ bao gồm một phần đất của Romania, Croatia, Slovakia, Serbia, Áo, Ukraine và Ba Lan ngày nay. Nhưng các dân tộc đang sống ở các vùng đất này đều nói rằng họ đã phải hy sinh xương máu mới lấy lại được những vùng đất vốn là của họ, đã bị Đế quốc Áo-Hung thôn tính.

(Thủ tướng Hungary Viktor Orbán quàng một chiếc khăn có hình bản đồ của Vương quốc Hungary)

Vậy là một trận bão trên các phương tiện truyền thông đại chúng đã lập tức tràn qua các nước Đông và Trung Âu. Một ngày sau trận đấu, đại sứ Hungary tại Kiev đã được triệu tập tới Bộ Ngoại giao Ukraine và được yêu cầu phải xin lỗi. Bộ Ngoại giao Romania đồng thời lên tiếng phản đối hành vi của Orban. Ngoại trưởng Séc Jan Lipavský cũng tuyên bố "hành động khiêu khích của người đứng đầu chính phủ Hungary là một hành động không thể chấp nhận được".

Nghi viên Quốc hội châu Âu người Romania Alin Mituca đã có những phản ứng gay gắt trên mạng xã hội, rằng đây tiếp tục là một động thái vô trách nhiệm của Viktor Orbán. Tư tưởng xét lại đặt Orban bên cạnh Putin, những người mơ ước thay đổi biên giới hiện tại. Theo ông, các nhà lãnh đạo EU nên áp đặt các biện pháp trừng phạt đối ông ta và cô lập ông ta trong Hội đồng Châu Âu.

Chỉ có điều, mặc dù Viktor Orban cũng đã ngầm đưa ra "yêu sách" đối với lãnh thổ của Ba Lan nhưng chính quyền Warszawa đã không có phản ứng gì. Vì sao vậy?

Theo nhà sử học Robert Kowalczyk và là tác giả của cuốn sách "Jabłonka, Thủ đô của Orawa Ba Lan", thì trước Thế chiến thứ nhất, miền nam Ba Lan nằm dưới ách thống trị của người Áo và Hungary. Dưới  chân núi Tatras, bên cạnh Podhale, có hai vùng đất lịch sử: Spisz và Orawa. Đây là vùng đất của Hungary cho đến năm 1918. Ngày nay chúng thuộc địa phận của quận Nowy Targ. Tuy nhiên, hiện nay có rất ít người ở Orava và Spisz cảm thấy có mối liên hệ với Hungary. Họ chỉ cảm thấy họ có nguồn gốc từ Slovakia. Đó có thể là lý do tại sao nhà nước Ba Lan cũng không có phản ứng với một “bản tuyên ngôn ngầm” như trên. Jan Budz từ Hiệp hội Spisz của Ba Lan thì cho rằng vấn đề ở đây là kiến ​​thức lịch sử về các khu vực nằm ở biên giới phía nam của Ba Lan hiện gần như bằng không. Theo ông, đây thực sự là một thiếu sót trong việc tri ân đối với những người đã chiến đấu để giành lại những vùng đất này cho Ba Lan.

Trong khi đó, người Slovakia đã khéo đưa Orbán vào một tình thế khó xử trong một hội nghị thượng đỉnh của các quốc gia nhóm bốn nước Trung Âu (Grupa Wyszehradzka) được tổ chức tại Košice, Slovakia (23/11/2022). Ngay khi bắt đầu cuộc họp, Thủ tướng Slovakia Eduard Heger đã tặng Viktor Orban một chiếc khăn bóng đá có quốc huy của Slovakia.

(Thủ tướng Slovakia tặng khăn cho Orban)

"Tôi nhận thấy rằng Viktor Orbán có một chiếc khăn quàng cũ, vì vậy hôm nay tôi đã tặng ông ấy một chiếc khăn mới" - Heger viết trên mạng xã hội và nói thêm rằng "vì mùa đông đang đến."

Tình huống xảy ra trong trận đấu hôm Chủ nhật không phải là lần đầu tiên Orbán gây scandal khi nhắc đến Vương quốc Hungary. Vào năm 2020, ông ấy đã đưa ra một bức ảnh chụp quả địa cầu với biên giới của Vương quốc Hungary trước khi Thế chiến thứ nhất kết thúc. Vụ việc đã gây ra sự phẫn nộ, đặc biệt là ở Croatia và Romania.

Xuân Nguyên

(Nguồn tham khảo: https://www.onet.pl/informacje/onetkrakow/orban-zglasza-pretensje-do-terytorium-polski-warszawa-prawdopodobnie-nie-zauwzyla/55tf2td,79cfc278a href="https://www.onet.pl/informacje/onetkrakow/orban-zglasza-pretensje-do-terytorium-polski-warszawa-prawdopodobnie-nie-zauwzyla/55tf2td,79cfc278span lang="VI">)